Tja, hoe zal ik het zeggen. Als ik het rapport van bureau Daadkracht lees over het werk van de raadsleden, dan krijg ik het idee dat ze zich er met een Jantje van Leiden af maken. Het bureau interviewde ruim 3300 raadsleden, ongeveer 30 procent van het totaal in Nederland en de uitkomst was niet best. Raadsleden zijn echte vergadertijgers die liever zo min mogelijk te maken hebben met “de burger”. Veel te weinig tijd steken zij in contacten met Jan en Alleman en liever trekken zij zich terug in de vergaderschulpen die in de stadhuizen daarvoor zijn ingericht. Hoe anders was de bedoeling met de invoering van het zogenaamde dualisme! De helft van hun tijd zouden raadsleden doorbrengen met contacten met het “gemene volk”.
En ben ik het daar nu na zestien jaar politeke journalistiek mee eens? Het zou wel heel gemakkelijk zijn om zo maar ” ja”te zeggen en dus doe ik het niet “zo maar”. Ik doe het gecompliceerd. Ook ik heb het gevoel dat raadsleden heel weinig aan de babbel zijn met de “man en vrouw in de straat”. Waaraan ontleen ik dat gevoel? Ja, er komt zo weinig uit zo’n raad. Begrijp me goed, er zijn raadsleden die uit belangstelling of door hun werk wel degelijk heel veel in contact komen met de “gewone burger”. Raadsleden die ook heel serieus met hun volksvertegenworodigende taak omgaan. Maar, dat mag toch wel worden gezegd, niet ieder doet daaraan mee in dezelfde mate.
Moet dat dan? Het valt al niet mee om de onophoudelijke stroom van voorstellen van het college van B&W in de gaten te houden. Dat moet goed gebeuren want voor je het weet laten ze de gekste bouwwerken neerzetten of parken aanleggen. Of..doen ze juist helemaal niets meer. Nee, je moet burgemeester en wethouders goed in de smiezen houden. Daar hebben raadsleden gelijk in. Maar toch…
Ooit was ik op een avond aanweig waarop de gemeenteraad bijeen was om belangrijke punten voor de raadsvergadering te selecteren. Ja zeker, de raad zou eens even laten zien wat zij belangrijk vond. Via een inegwikkeld systeem van discussiëren en kiezen kwamen ze tot een lijst van onderwerpen die de raad op de vergaderagenda’s wilde plaatsen. En toen? Toen niks. Een half jaar later bleken die onderwerpen nog steeds onvoldoende te zijn bestudeerd en uitgewerkt om door te kunnen gaan voor gaar brood. Ze waren nog niet rijp voor de agenda.
Dan vraag je je af hoe de raadsleden tot hun prioriteitsstelling zijn gekomen.Klaarblijkelijk hadden ze bij het selecteren van onderwerpen nog helemaal geen helder beeld ervan. Dat is toch vreemd? Je gaat toch niet kiezen voor iets waarvan je nog helemaal niets afweet? Op dezelfde avond vielen veel andere onderwerpen af. Waarom eigenlijk? Wisten de raadsleden daar nog minder van of waren ze juist te goed op de hoogte? Hadden ze geen zin om hun vingers eraan te branden?
Kijk, ik gooi dat soort veronderstellingen er nu allemaal maar uit op het gevaar af dat ik bij de eerstvolgende vergadering word belegerd. Wat ik in 17 jaar wel heb geleerd, is dat raadsleden nog al eens vooraan staan om duidelijk te maken dat ze hun werk heel goed en serieus doen. Nu geloof ik echt dat ze dat oprecht menen. Ik weet ook dat veel raadsleden veel aandacht aan het raadswerk geven maar volgens het rapport van Daadkracht valt dat nog wel tegen. Zo is er zelfs een onderscheid te maken naar partij als het gaat om het aantal uren dat aan het raadswerk wordt besteed. De D66 mannen en vrouwen komen er het beste af. Helemaal trouwens, het harde werken zit voornamelijk ingebakken in de linkse hoek. Proletariërsverleden?
Even zo goed, ook ik zou graag zien dat raadsfracties veel vaker met eigen voorstellen en plannen op de proppen kwamen. Niet alleen in de vorm van amendementen of moties maar doodgewoon als initiatiefvoorstellen. Veel werk voor de raadsleden? Ach, heel veel werk kan gedaan worden door de steunfractie, mensen die niet in de raad zitten maar in werkgroepen van de partij. Hebben mensen daar geen belangstelling voor? Dat valt misschien nog best mee als ze het gevoel hebben echte invloed te hebben.
Hoe dan ook, er zou meer initiatief uit de raad kunnen komen. Dat maakt het raadswerk spannender en…de debatten veel interessanter voor de journalisten. Dat wil zeggen: als niet alles is voorgekookt via telefoon en e-mail. Misschien worden de debatten in de raad wat langer maar daaraan valt iets te doen. Veel raadsleden hebben de gewoonte om uitvoerig over standpunten uit te weiden die ook al door een collega uiteen zijn gezet. Een eenvoudige verwijzing naar zo’n collega zou veel tijdwinst betekenen.
Ja, de raadsleden hebben nog veel te doen maar ik geef ze één advies. Laat ze geen voorbeeld nemen aan de Tweede Kamer. De debatten die daar plaatshebben gaan op vele punten de mist in. Ze kunnen hooguit dienen als voorbeeld hoe het niet moet. Maar, zonder overdreven arrogant te willen lijken, ik wil ze graag met raad en daad bijstaan.
Tot sterkte,
Kaj Elhorst
Service
www.ms.wordpress.com/tag/oproep-aan-de-raadsleden-van-alphen-aan-den-rijn
Politiek 
