
Jarenlang heb ik als voorzitter leiding gegeven aan een lokale politieke partij en dat waren tropenjaren. Het was niet eenvoudig en de partij is inmiddels ter ziele. Ik weet hoe het komt: gemakzucht van de burger.
Zo’n veertig jaar geleden besloten we dat het afgelopen moest zijn met de verzuiling. Niet de ideologie maar de individuele wijsheden moesten maatgevend zijn. Motto’s als “iedereen is uniek” werden gemeengoed en hadden direct gevolgen. Al die unieke mensen moesten met elkaar in grote groepen komen tot consensus, overeenstemming over van alles en nog wat. Bij voorkeur had niemand ergens verstand van want met deskundigheid kon je de argumenten van de anderen van tafel vegen en dat heette in die tijd “autoritair”. Zelden zijn er in de geschiedenis zoveel autoriteitjes geboren als toen. Een lange rij van kleine dictatortjes zoals Hans Wiegel, Marcel van Dam en André van der Louw(compleet met Stalinsnor om te provoceren), Hans van Mierlo en de hele Provotop maakten hun opwachting.
En maar kletsen en tong verslijten en bombastische taal uitslaan over mondigheid en maakbaarheid van de samenleving en nog meer van die flauwekul. Het waren mooie tijden maar het was goed geweest als er ooit een eind aan was gekomen. Helaas gebeurde dat niet. Erger nog, onder Wim Kok barstten de sluizen van het kolderdepolder helemaal open.
God ging overboord, ideologieën gingen overboord omdat ze alleen maar leidden tot moord en onderdrukking (daarbij was het oog eenzijdig gericht op Nazi’s en pseudocommunisten in de USSR of China). In plaats daarvan werd het individualistische gedachtengoed de hoogste waarheid. De grote EGO was geboren. Pim lag al in het Rieten Mandje op de Nijl.
En nu zitten we met de gebakken peren want ego’s zullen nooit de plaats in kunnen nemen van ideologieën of God omdat de ene ego nu eenmaal niet bereid is de ego van de ander vrijwillig boven zich te plaatsen. Met God kan dat wel omdat hij van een onmenselijke grootheid is. Daaraan kan niemand tippen, onaantastbaar en dus ook feilloos ondanks alle zinloze vragen die beginnen met het woord “waarom?”
Volledig ten onrechte worden nu Verdonk en Rutte of Bolkestein en Zalm aangezien voor geetselijke grootmachten die zij niet (kunnen) zijn. Misschien zijn ze wel uniek maar niet uniek genoeg.
Laat niemand zich blij maken met de gedachte dat de VVD in de nesten zit. Dezelfde ontwikkelingen zullen zich voordoen bij andere partijen, de PvdA voorop. De eerste tekenen daarvan zijn al te zien naar aanleiding van de verkiezing van de voorzitter en de schrikbarend slechte verkiezingsresultaten.
Juist de VVD en de PvdA hebben hiervan last omdat zij geen macht plaatsen boven de zelf gekozen leiders. Om die reden heeft het CDA er minder mee te maken en zal de ChristenUnie er (voorlopig) niet aan gaan lijden. Dat laatste geldt ook voor de SP totdat…zij haar beginselen laat verwateren.
Ja zeker, de beginselen, daar gaat het om. Zij vormen ook het begin van het medicijn. Zowel bij de VVD als bij de PvdA zullen intensieve discussies gevoerd moeten worden over abstracte begrippen zoals de eigen “maatschappijvisie”. Literatuur, oude beginselen en leidende ideeën uit het verleden kunnen daarbij als uitgangspunt dienen. Nee, ze zij lang niet altijd geschikt om opnieuw in ere te worden hersteld. Ze kunnen wel het startpunt vormen voor nieuwe maatschappelijke doeleinden die aan duidelijkheid niets te wensen overlaten.
Maar…de intellectuele discussie kan daarbij niet gemist worden: gestructureerd, goed georganiseerd en zelfs gedirigeerd.
Op die manier ontstaan nieuwe beginselen die groter en hoger zijn dan individuele ego’s. Zeker, een deel van de leden zal uit de partij stappen, andere komen er in. Dat is niet erg. Er ontstaan wel nieuwe, goed ingekaderde stromingen die de achterban duidelijkheid geven en een ideaal om naar te streven. Dan kan iedereen binnen de partij één lijn trekken.
Natuurlijk, de partijen kunnen ook voortgaan op de weg van dweilen en zwemmen tussen de oevers. Dat zal uiteindelijk leiden tot de ondergang van de partijen en tenslotte tot de afbraak van de democratie. Deze maakt dan plaats voor een dictatuur die haar eisen formuleert op basis van de behoefte aan veiligheid en zekerheden. Wel vervelend voor iedereen die echte mondigheid bezit. Het wordt tijd dat we niet alleen jongeren grenzen opleggen maar ook onszelf. Gemakkelijk? Nee, gemakkelijk wordt dat niet.
Tot sterkte,
Kaj Elhorst
Http://politiek.wordpress.com
Service
www.idealen.headline-interactive.nl
www.schrijversinfo.nl
www.nieuwezijds.nl
www.opvoedadvies.nl
www.jurgenverstrepen.typepad.com
www.xpin.nl