Een paar huizen verderop in de straat bij mij woont de apenslager. De man werkt bij het centrum waar naar hartenlust proeven worden gedaan op dieren. Omdat hij daarover wel eens lastig is gevallen, heeft hij ons een paar jaar geleden een brief geschreven, de hele buurt bedoel ik. Daarin verdedigde hij zichzelf en hij stelde onder meer: “Ik zou met de beste wil van de wereld niet weten hoe we op een andere manier aan de gewenste onderzoeksresultaten moesten komen”, of woorden van die strekking.
Tja, sindsdien heet de man bij ons thuis “de apenslager”. Dat heeft meteen ook geleid tot de vraag of iemand op zijn werk gaat lijken of dat hij werk zoekt waar zijn of haar uiterlijk bij past, maar dat terzijde.
De apenslager dus. De man verdedigt de dierproeven met verve en niet alleen omdat het nu eenmaal zijn brood is. Hij gelooft er echt in en dat is kwalijk. Kennelijk is hij zodanig gehersenspoeld dat hij denkt een positieve bijdrage te leveren aan de samenleving. Dat betwist ik. Ikz al dat ook uitleggen.
In de eerste plaats begrijp ik niet dat wij, mensen, ons gerechtigd voelen om dieren te misbruiken voor onze doelstellingen. In dat opzicht zijn er vele voorbeelden, zoals de inzet van dolfijnen als oorlogsmachinerie. Zoiets is zieker dan ziek maar…het ligt allemaal wel in dezelfde lijn.
Het komt er op neer dat wij onszelf het recht toekennen om andere levende wezens hun rechten te ontzeggen. Wij hebben de macht om dat te doen, niet het geestelijke overwicht maar doodgewoon de fysieke en technische faciliteiten. Waar we dat recht verder vandaan halen, mag Joost weten. Zelfs in de heilige boeken is het niet terug te vinden.
Weliswaar stelt de Bijbel bijvoorbeeld dat we mogen heersen over de dieren maar dat is iets anders dan de dieren te overheersen. Soms ligt de grens tussen roem en schande in de simpele rangschikking der woorden. Kortom, de mens heeft zich helemaal uit eigen bewegin het recht toegekend om het leven van niet soortgelijke wezens te verpesten ten behoeve van zichzelf. Zodat er nog meer tweepoters kunnen komen en zodat ze nog langer de aarde zullen vervuilen ook. Want dat is het gevolg van deze wetenschap en technologie. Alles is toegestaan als het de mens brengt tot het eeuwige leven.
Behalve dat wij als mens dus doodeenvoudig de ogen sluiten voor de rechten van dieren en planten zelf, snijden we ook onszelf daarmee in de vingers met de bereidheid om dieren, niet onze soort, geschikt te achten voor proeven. Die bereidheid ligt aan de basis van racisme en discriminatie. Het versterkt een fundamenteel gebrek aan respect voor levende wezens. Op enig moment verdwijnt dat respect ook voor soortgenoten die afwijken van onze norm: eerst waren er de negers en Indianen, nu zijn het de moslims.
Ik durf dan ook de stelling aan dat dierproeven aan de basis liggen van de respectloosheid die leidt tot racisme en discriminatie. Daar komt nog bij dat wij hypocriet zijn over mensproeven. Dat blijkt uit de heisa rond de probiotica. In wezen is er niets bijzonders gebeurd. Dag in dag uit krijgen terminale patiënten de “kans” aangeboden om een nieuw medicijn te beproeven. Dag in dag uit gaan er ook enkele van deze “proefmensen” dood. In het geval van de probiotica is er niets anders aan de hand behalve dat het ineens een scoop en een hype is geworden.
Het zou mooi zijn als artikel 1 van de Grondwet veranderde in de tekst: “Respect voor het leven is het allereerste uitgangspunt van onze samenleving”. Daarmee zou “de politiek” echte keuzen moeten maken. Moeten we ten koste van andere specimina ons eigen leven wel verlengen? Kunnen we dat, in een trager tempo, netzo goed doen met reeds bestaande mensproeven? Die keuze maakte de apenslager misschien brodeloos maar biedt hem ook weer nieuwe kansen: een toekomst vol van een eerbaar leven. Dat brood komt er dan ook wel weer.
Tot sterkte,
Kaj Elhorst
Service
www.rijnlandmodel.nl/achtergrond/sociologie/recht_sterkste
www.gebladerte.nl/10606f36.htm
www.animalfrontline.nl/vivisectie/vivinl.php
www.olgiesblog.blogspot.com/2008/01/dierproeven.html
www.lutherzevenbergen.nl/blog/?cat=7
www.anjameulenbelt.sp.nl/weblog/2007/05/31/respect-onderzoek-naar-sociale-cohesie