Ooit had ik een goocheldoos. Ik was gek op goochelen en keek mijn ogen uit als, de nu al lang vergeten, Fred Kaps zijn kunsten uithaalde. Dat wilde ik ook. Mensen om de tuin leiden! Het ging me nog behoorlijk goed af ook, dacht ik. Hoewel ik nooit een kampioen vingervlugheid ben geweest, zaten vriendjes, broer, ouders, ooms en tantes, allemaal te kijken van mijn kunsten. Ik hield ze toch maar mooi voor de gek. Of was het andersom? Hadden ze misschien al lang door hoe onhandig ik met al die spullen aan het worstelen was?
Wie zal het weten. In elk geval heb ik het goochelen al lang afgezworen en ben ik overgegaan tot toveren. Het verschil tussen goochelen en toveren wordt bepaald door de werkelijkheid. Goochelen is flauwekul, toveren maakt wezenlijk verschil in de wereld. Hans Klok kan het niet, Harry Potter wel. Toveren eist offers van lichaam en geest.
Goochelen berust op imago, een schijnvertoning, de vaardigheid om iemand een rad voor de neus te draaien. Het is het vak van de marketingcommunicatieman of vrouw. Hij of zij spuit (laat spuiten) een wrak in een mooie kleur, klopt de butsen eruit, poetst hem zorgvuldig op en…wij vinden zo´n ding intimiderend lekker en kopen een toekomstige berg roest. Ja, imago daar draait veel om in onze tijd en het medicijn voor een slecht imago is communicatie. Die boodschap is ook bij politiek en bestuur goed overgekomen.
Laat ik eens kijken naar het nieuws van vanmorgen. De Ge8e afgevaardigden in Heiligendamm hebben iets met elkaar afgesproken. Ze zullen serieus overwegen om in 2050 de uitstoot van CO2 te halveren. Kijk, dat is imago. Imago zoals de marketingspecialist het graag heeft. Het lijkt iets maar het stelt helemaal niets voor. Goed voor de verkoop. Wie er het dichtst met zijn neus op staat, gelooft er in.
De eeuwige ooggetuige. Die zal het toch wel bij het rechte eind hebben? Als historicus heb ik een ingegroeid wantrouwen tegen de ooggetuige. Wie met zijn neus op een gebeurtenis staat, ziet de context niet, past het in zijn of haar eigen referentiekader in en zo wordt een gebeurtenis tot een verfomfaaid verhaal omgegoocheld. Het is de historicus die in het zweet zijns aanschijns moet toveren totdat de werkelijkheid weer tevoorschijn komt, bedolven als zij was onder het vermaleldijde imago.
Wat een inleiding! Gisteravond was in de raadscommissie onder meer het vrijwilligerswerk aan de orde. Er zijn te weinig jongelui die hun handjes willen laten wapperen zonder betaling. Volgens de hedendaagse vrijwilligers komt dat door een slecht imago van het vrijwilligerswerk. De ooggetuigen aan het woord dus. En jawel hoor, de marketingspecialist in de commissie kwam met de oplossing. Goede communicatie was er nodig. Dus als ik luie, lapswanzerige pubers ga vertellen hoe leuk het is om oude vrouwtjes in hun rolstoel voort te duwen, dan laten ze zich wel verleiden?
Ik dacht het niet. Communicatie is misschien wel een deel van het medicijn maar zeker niet de volledige pil. Vrijwilligerswerk lijdt niet in de eerste plaats aan een imagoprobleem. Dat zou trouwens elke individuele vrijwilliger ook in een kwaad daglicht stellen en daaraan wil ik niet meewerken. Het lijdt wel aan gebrekkige referentiekaders, zo lijkt me. Ik vraag me af of kinderen niet veel te weinig sociaal worden opgevoed. Of ze misschien van niemand krijgen voorgeleefd hoe je betrokken kunt zijn bij de samenleving. In plaats daarvan krijgen ze volop de kans om als gnomen in het duister achter de computer te zitten, te chatten en met wildvreemden adembenemede, virtuele avonturen te beleven. Daarvoor hebben ze niemand nodig. Imagoprobleem, communicatie! Ga toch weg!
Natuurlijk is het goed als politici luisteren naar deskundigen en simpele zielen uit de bevolking zoals ik. Ik vind dat die nuttige informatie niet het enige mag zijn om te komen tot een analyse. Gemakkelijk, dat is het wel maar tot een oplossing zal het niet leiden. Maar ja, ook de politicus zoekt graag naar een glanzend imago en daarom zal de ene schijnoplossing de andere nog wel even blijven volgen.
Gelukkig is het niet zo moeilijk om een onzinnig imago binnen de kortste keren ook door te prikken. Vanmorgen op het nieuws was goed te zien dat George Bush zelfs het inschenken van een pilsje nog niet tot een goed einde kan bregen. Dag imago van Texaanse Zilverrug! Angela Merkel, die er waarschijnlijk veel meer kaas van heeft gegeten, zag het gebeuren en hield haar mond. Ze heeft een goed imago nodig bij George. Ik was er ooggetuige van.
Tot sterkte,
Kaj Elhorst
https://politiek.wordpress.com
Service
Politiek 