Marcel Roele en ik worden nooit vrienden. De man presnteert zich als wetenschapsjournalist voor HP/De Tijd maar hij beseft niet wat wetenschap is. Voor mij viel hij door de mand toen hij ooit beweerde dat Hitler “links” was omdat de dictator landhervormingen voorstond. Roele gaat af op facaden en trekt zich niets aan van ideologie of samenhang.
Nu hoor ik de laatste tijd niet meer zoveel van Roele maar dat kan aan mij liggen. ik merk wel iets op in de samenleving van zijn vertroebelde wijze van waarneming. De afgelopen dagen, ook vanmorgen nog, brengen de media de overname van AIG, Freddie Mac en Fannie Mae door de Amerikaanse staat in verband met een soort socialisme, ja iemand gebruikte op tv zelfs het woord “communisme”.
Als historicus en bewuste getuige van de Koude Oorlog ben je dan wel even geschokt. Dit soort journalisten en opiniemakers heeft kennelijk geen greintje verstand van de betekenis van het woord “communisme”of van de inhoud van “socialisme”. De dames en heren gaan af op een verschijnsel dat gelijkenissen vertoont met de genoemde politieke ideologieën en systemen. In werkelijkheid is er nog voor geen millimeter sprake van socialisme en al helemaal niet van communisme. Integendeel.
De overname van de financiële instellingen door de Amerikaanse staat brengen geen beweging in de richting van het socialisme in gang. Dat is jammer want de VS zouden best wat meer socialisme kunnen gebruiken, maar dat terzijde. In werkelijkheid is de overname juist een bestendiging van het kapitalistisch systeem. Het beschermt het bestaande kapitalisme tegen zijn ondergang. Buiten de beide overnames om kunnen kapitalisten met dezelfde agressiviteit, hebzucht en graaimentaliteit doorgaan met hun activiteiten.
Het was natuurlijk mogelijk geweest dat de Amerikaans overheid geen banken en verzekeraars had overgenomen. Dat zou zonder meer geleid hebben tot een reeks van faillissementen en huisuitzettingen. Karl Marx had dat “Verelendung” genoemd. En inderdaad, het zou de zekerste weg zijn geweest in de richting van een communistische staat. Verloedering, verpaupering en paniek zijn er de vruchtbaarste gronden voor.
Begrijp me goed, ik heb niets tegen een zekere vorm van kapitalisme en vrije markt. Helemaal niet, in beginsel is het de meest natuurlijke manier om de economie in te richten. Het nadeel ervan is dat grote groepen ondernemers er niet geschikt voor zijn, Hun ongebreidelde geldwolverigheid leidt keer op keer tot crises in het systeem. Het absolute gebrek aan verantwoordelijkheidsgevoel en de groeipsychose van bedrijven in het algemeen, liggen aan de basis van financiële rampen zoals die zich nu aftekenen.
Misschien komt het wel door het grote aantal mannen in ondernemersland. Ooit las ik een alleszins aannemelijk artikel over het verschil tussen manlijke en vrouwlijke ondernemers. Mannen zijn uit op dure auto’s, groei en het bezit technologische onzinnigheden. Vrouwen zorgen voor hun bedrijf als voor een kindje en hebben het besef dat er altijd reserves moeten zijn.
Ik denk dat die analyse klopt. Dat zal de dames Dresselhuys en Mees genoegen doen. Voor Roele heb ik een andere boodschap. Als ik zijn manier van wetenschap bedrijven volg, kan er met Nederland in elk geval op economisch gebied niets misgaan. Een vrouw is ons staatshoofd.
Tot sterkte,
Kaj Elhorst
Service
www.marxists.org/nederlands/lenin/1914/1914marxisme.htm
www.economische-begrippen.nl/Marx.htm
www.scholieren.com/werkstukken/26077
www.aigeurope.com/aigweb/1,2268,9:6,00.html
www.tijd.be/nieuws/ondernemingen_financien/Barclays_koopt_onderdelen_Lehman_Brothers_.8060009-433.ar