Zet een uitgehongerd, klein kind in een banketbakkerswinkel en vertel het dat het net zoveel mag eten als maar kan. Dat is dan een dag lang darmproblemen en misschien wel langer. Jahaa, zo gaat dat als je niets gewend bent. Zo gaat dat als je oog vele malen groter is dan je maag. Zo gaat dat als je verstand, tijdelijk, is uitgeschakeld.
Karl Marx zal het nooit vermoed hebben maar de mensen die volgens hem zouden “verelenden” (verpauperen, verhongeren) zijn door de sociaaldemocratie de banketbakkerswinkel in geleid. Of liever: ze zijn naar de bakker gebracht en stortten zich uit eigen beweging op de banketafdeling. Van de verheffing van het volk is daarna nooit meer gehoord want ook onder het proletariaat geldt: Zuerst kommt das Fressen und dann (möglicherweise) die Moral.”
Voor een belangrijk deel groot geworden dankzij pseudostudies zoals marketingmanager en bedrijfskundige, kregen zij de beschikking over dikkere portemonnees maar niet over meer verstand en inzicht. En zie: wat al eeuwen gebeurt, ontplooide zich toen ook. De aanvankelijke onderklasse ging zich gedragen als de aanvankelijke bovenklasse maar dan erger en wierp zich op de beurs. Als een bende hongerige geldwolven zagen zij plots de voordelen van arbeidsloos inkomen.
Nu is dat onzin. Arbeidsloos inkomen bestaat niet. Als ik er niet voor werk, dan is er iemand anders die zich rot loopt te ploeteren. Vermoedelijk voor een schijntje. Een kniesoor die daar op let en zoals gewoonlijk gaat het ook nu niet om die ploeteraars. De nieuwbakken grootkapitalisten strooiden met flappen en zaten als bokken op de haverkist als hun partij, hun beleggingsfonds, kon winnen. Beleggen als voetbalwedstrijd. Bedrijven begonnen elkaar te verslinden ter wille van het betere rendement. Optimisten noemden dat al gauw groei maar in werkelijkheid was er sprake van wat Marx al had aangekondigd: concentratie van kapitaal. Tot zover Europa.
In de VS heeft nooit sociaaldemocratie bestaan. Daar was doodgewoon niemand die zich interesseerde voor het wel en wee van een ander. Wie verrekte, verrekte en wie niet verrekte, werd rijk. Kopen op de pof was er doodnormaal want het hoorde tot de methoden om ook de laatste “dime” uit de zak van een arme sloeber te persen. Zo ontstonden de hobo’s (homeward bounds), zwervers in wier leven weinig muziek zat. Maar ja, zoals gezegd, het gaat ook deze keer weer niet om ploeteraars.
Met de bevrijding na de Tweede Wereldoorlog sloeg de trend van het kopen op de pof over naar Europa (wat ook de verborgen agenda van de Amerikanen was om deel te nemen aan die oorlog). Wat een kansen! Het werd mode om een “pofferd” te zijn.
Lekker lenen werd de trend en zo ging ook de ex-proletariër in Europa zoeken naar instellingen die hem konden laten sparen in de toekomst. Een virtuele welvaart bloeide op en die bracht onder meer banken ertoe elkaar te verslinden. Eerst in Europa en de VS maar dat sloeg onvermijdelijk over naar de rest van de wereld. Zo liggen de verhoudingen nog steeds.
Het ging de banken erom aan alle pofferds de meest aantrekkelijke en gevarieerde diensten aan te bieden. Mensen kopen graag bij de supermarkt, dat is gemakkelijk en biedt schijnbaar maatwerk. Daarvoor was kapitaal nodig, veel kapitaal. Dat kapitaal moest nog renderen ook. Dat eisten de aandeelhouders die beleggen nog steeds zagen als een partijtje voetbal dat uitsluitend door hun club te winnen was. En dus verslonden banken ook hun collega’s in Italië, Brazilië, Azië, Rusland en de VS.
Totdat de dag kwam dat de eigen bank zelf werd aangevallen. Uiteenrijten of verslinden? Het gevolg zal zijn dat er nog grotere banken ontstaan die nog meer gevarieerde diensten aanbieden, ons met nog meer plezier tot pofferd maken en uiteindelijk de meesten van ons tot berooide sloebers zal “opwaarderen”. Het is juist aan de sociaaldemocratie om eens een halt toe te roepen aan deze vraatzucht van de Fenrisbank (en wie die naam wil begrijpen, leest de Noorse mythologie maar eens na of raadpleegt de onderstaande website).
Tot sterkte,
Kaj Elhorst
Service
Politiek 
Geef een reactie