“Het is een oud verhaal”, verzuchtte een commissielid in de gemeenteraad van mijn stad. “De landelijke partijen willen geen macht afstaan aan de lokale overheid. Ik schrok ervan. Wat is een oud verhaal? Het gebrek aan kennis en onkunde bij lokale politici?
De man zou de annalen van Groen van Prinsterer (ARP) eens na moeten lezen. De Antirevolutionairen predikten van den beginne af aan “soevereiniteit in eigen kring”. Lokaler kon het niet. De liberale beweging had aanvankelijk nauwelijks een landelijke organisatie, hoe kan het ook anders bij echte liberalen. Thorbecke heeft in zijn gemeentewet echt alles gedaan om de lokale overheid zoveel mogelijk macht te geven. De wens om centralistisch te regeren ontstond vooral aan het eind van de dertiger jaren en in de vijftiger jaren van de vorige eeuw. Dat had te maken met groeiend nationalisme (nationaalsocialisme) en later met de wederopbouw van het land. De aanpak van de februaristorm in 1953 heeft er baat bij gehad.
In de zestiger jaren van de vorige eeuw trad de Provobeweging op met sterk lokale tendenzen en een groot aantal partijen volgde die beweging. Op het ogenblik is de roep om lokale soevereiniteit weer heel groot vanwege het gewicht dat de EU en de globalisering in de schaal dreigen te leggen. Die behoefte bestaat niet alleen bij de “lokalo’s” maar ook bij grote, landelijke partijen.
Gebrek aan kennis op het gebied van staatsinrichting en staatkundige geschiedenis plaagt lokale partijen vaak. Zij worden bovendien achtervolgd door afwezigheid van uitgangspunten oftewel principes. Ze laten zich teveel leiden door leuzen die kiezersvolk trekken.
Natuurlijk leiden landelijke partijen ook aan dat virus en dat zorgt wel eens voor politiek gezichtsbedrog. Zo bemoeien landelijke politici zich veel te opvallend met gemeenteraadsverkiezingen. Het zou hun sieren als ze zich gedurende de bijbehorende campagne- en formatieperiodes eens terughoudender zouden opstellen. Dat geeft ze de tijd om eens ergens over na te denken. Maar ja, dat zal wel weer teveel gevraagd zijn van al die wandelende spraakwatervallen.
Begrijp me goed, er zijn lokale politieke partijen en politici die heel verdienstelijk werk doen. Ik ken er enkele. Het tragische is dat de kiezers voor dat werk lang niet altijd even dankbaar lijken te zijn. Dat heeft ook iets te maken met de dominantie van landelijke partijbonzen.
Afgezien van de uitstekende uitzonderingen is er onder de lokalo’s veel kaf onder het koren. Het zou mooi zijn als de kiezer dat onderscheid leerde te maken.
Tot sterkte
Kaj Elhorst
Http://politiek.wordpress.com